Θεωρήσεις - Μουσική θεωρία και πράξη

Abstract

Το κεφάλαιο εστιάζει στον κλάδο της θεωρητικής ενασχόλησης με τη μουσική που έχει ως αντικείμενο τη μελέτη του μουσικού φαινομένου ως σύστημα με συγκεκριμένα μορφολογικά χαρακτηριστικά, και αντλεί τις αναλυτικές του παραδοχές από την παρατήρηση της μουσικής πράξης. Αυτή η θεωρητική κατεύθυνση επικεντρώνεται στην μελέτη του μουσικού φαινομένου του μακάμ, του τροπικού μουσικού συστήματος του αραβικού κόσμου, και των ανάλογων τροπικών μουσικών συστημάτων που διαμορφώθηκαν στα κατά τόπους πολιτιστικά κέντρα του ισλαμικού κόσμου. Τα τροπικά συστήματα αποτελούν τον κορμό της δημιουργικής διαδικασίας καθώς αποτελούν τα κανονιστικά πλαίσια για τη μουσική σύνθεση. Βασική διάσταση της δημιουργικής διαδικασίας, είναι ο αυτοσχεδιασμός που χαρακτηρίζει όλες τις μουσικές παραδόσεις του ισλαμικού κόσμου σε όλες τις ιστορικές φάσεις. Αν και ιστορικά παρατηρείται σχετική συνοχή των διαφόρων μουσικών συστημάτων, η μετάβαση στη νεώτερη εποχή χαρακτηρίζεται από διαφοροποιήσεις στη βάση έντονων τοπικών και εθνικών ταυτίσεων. Στο πλαίσιο αυτής της μετάβασης η μουσική θεωρία και η συστηματοποίησή της μετατράπηκαν σε πολλές περιπτώσεις σε πεδίο έκφρασης ιδεολογικών αντιπαραθέσεων με ποικίλο περιεχόμενο (εθνικισμός, εκδυτικισμός, εκσυγχρονισμός κ.λπ.).