Πηγές - Υλικός πολιτισμός, ήχος και μουσική

Abstract

Το κεφάλαιο αυτό εστιάζει στον υλικό πολιτισμό των μουσικών παραδόσεων του ισλαμικού κόσμου και στην χρήση του ως πηγής συγκεκριμένων πτυχών κοινωνικής και πολιτισμικής ιστορίας. Μεγάλο μέρος αυτού καταλαμβάνουν παραδοσιακά τα μουσικά όργανα τα οποία πέραν της φυσικής διάστασής τους και του ρόλου τους ως μέσων μουσικής δημιουργίας αποτελούν φορείς πολιτισμικών νοημάτων και πληροφοριών καθώς συχνά επενδύονται με συγκεκριμένες αξίες και συμβολισμούς (ιερότητα, εθνική ταυτότητα κ.λπ.). Έμφαση δίνεται στις πτυχές του υλικού πολιτισμού που συμπεριλαμβάνουν όλες εκείνες τις «σιωπηλές πηγές» για τη μουσική, όπως είναι για παράδειγμα η εικονογραφία που αναπτύχθηκε σε συνάρτηση με διάφορες μορφές τέχνης του ισλαμικού κόσμου (εικονογράφηση χειρογράφων, αρχιτεκτονική διακόσμηση, μικροτεχνία κλπ.) και τα αρχαιολογικά κατάλοιπα, κυρίως αρχιτεκτονικά που αποτελούν τεκμήρια των φυσικών χώρων οι οποίοι κατά τη διάρκεια της ιστορίας ιστορικά φιλοξένησαν μουσικές και ηχητικές δραστηριότητες (επαύλεις, τεμένη, μοναστήρια κλπ.).<br/><br/>Το αντικείμενο αυτού του κεφαλαίου βασίζεται στον διάλογο μεταξύ των επιστημονικών κλάδων της ιστορίας της μουσικής και της εθνομουσικολογίας με αυτούς της αρχαιολογίας, της ιστορίας και της ανθρωπολογίας της τέχνης, με σκοπό τη διαμόρφωση μιας μεθοδολογίας για τη μελέτη της σχέσης του υλικού πολιτισμού με τον ήχο. Οι θεωρητικές αναζητήσεις των διαφόρων επιστημονικών κλάδων και οι εξελίξεις εντός αυτών ενσωματώνονται κριτικά στη διαδικασία διαμόρφωσης των βασικών αρχών και αναλυτικών αξόνων αυτής της μεθοδολογίας. Στο πεδίο της ιστορίας της ευρωπαϊκής μουσικής τα σημεία συνάντησης των εικαστικών τεχνών, ή του υλικού πολιτισμού γενικότερα, με τη μουσική αποτελούν αντικείμενο μελέτης με σχετικά μακροχρόνια πορεία και παράδοση. Η διαμόρφωση μιας ανάλογης μεθοδολογίας για τη μουσική του ισλαμικού κόσμου αποτελεί μια ενδιαφέρουσα πρόκληση.