Δομή και δυναμική βιοκοινοτήτων

Abstract

Το βιβλίο που τιτλοφορείται ‘Δομή και Δυναμική των Βιοκοινοτήτων’ θα επικεντρωθεί στους μηχανισμούς που διέπουν την οργάνωση των βιοκοινοτήτων στο χώρο και στο χρόνο καθώς και στη σημαντική επίδραση που ασκούν οι διαταραχές στη δυναμική τους. Βασικές διαδικασίες για την οργάνωση των βιοκοινοτήτων είναι η επιλογή ενδιαιτήματος και οικοθέσης εκ μέρους των ειδών που τις συγκροτούν ενώ οι σχέσεις μεταξύ των ειδών (ανταγωνιστικές, παρασιτικές, λείας-θηρευτή) καθορίζουν την οργάνωση της βιοκοινότητας σε τροφικά πλέγματα. Η ανάλυση του τροφικού πλέγματος μπορεί να γίνει και με τη δικτυακή ανάλυση όπου πέρα από τις μετρικές που περιγράφουν το πλέγμα ως όλο, υπάρχουν και μετρικές που περιγράφουν τη σημαντικότητα, κεντρικότητα , ενδιαμεσότητα των επιμέρους κόμβων (ειδών) του πλέγματος. Οι βιοκοινότητες μπορούν να αναλυθούν και σαν συστήματα ροών όταν κάθε τμήμα (πληθυσμός) του συστήματος μπορεί να περιγραφεί με βάση την είσοδο της ενέργειας σε αυτό, τη δέσμευση της στη βιομάζα του και την έξοδο της ενέργειας προς τα άλλα τμήματα του συστήματος. Οι πληθυσμοί με βάση αυτή τη θεώρηση αντιμετωπίζονται ως μετασχηματιστές ενέργειας. Αυτή την οπτική θα επιδιώξει να αναλύσει ένα από τα κεφάλαια αυτού του βιβλίου. Επιπρόσθετα σημαντικό τμήμα του βιβλίου θα επικεντρωθεί στη θεωρία των ισορροπημένων (κλασική θεώρηση ισορροπίας της φύσης) και μη ισορροπημένων βιοκοινοτήτων δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους μηχανισμούς που οργανώνουν και διασφαλίζουν την ύπαρξη των μη ισορροπημένων κοινοτήτων στο χρόνο. Περαιτέρω θα αναλυθεί η έννοια και τα χαρακτηριστικά της διαταραχής καθώς και η απόκριση (ανθεκτικότητα, επανάκαμψη) των βιοκοινοτήτων στις διαταραχές. Εδώ εμπλέκεται και η έννοια της μεταπληθυσμιακής δομής η οποία και θα αναλυθεί διεξοδικά. Τέλος θα συζητηθεί και θα αναλυθεί το φαινόμενο της πρωτογενούς και δευτερογενούς διαδοχής αντλώντας παραδείγματα από το χώρο των εδαφικών βιοκοινοτήτων.