Εδαφικές διεργασίες και αποκατάσταση εδαφών

Abstract

Δεδομένης της ερευνητικής ενασχόλησης των συγγραφέων με την βιολογία εδάφους προτείνεται η συγγραφή βιβλίου με αντικείμενο την αποκατάσταση χερσαίων σχηματισμών. Το αντικείμενο αυτό ικανοποιεί τις ανάγκες του μαθήματος Προστασία, Βιοπαρακολούθηση και Αποκατάσταση Οικολογικών Συστημάτων που διδάσκεται στο 8ο εξάμηνο του Τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ.<br/>Ανασκόπηση της ελληνικής βιβλιογραφίας έδειξε ότι δεν υπάρχει κάτι περισσότερο από εγχειρίδια που, στο τεχνοκρατικό συμφραζόμενο, περιορίζονται να παρέχουν οδηγίες για τις τεχνικές που κάποιος θα πρέπει να ακολουθήσει ώστε να αποκαταστήσει υποβαθμισμένους/κατεστραμμένους οικολογικούς σχηματισμούς. Στόχος του προτεινομένου συγγράμματος, αντίθετα, είναι να παρουσιάσει την οικολογική θεωρητική βάση που θα καθοδηγεί εκείνον που εφαρμόζει προγράμματα αποκατάστασης, παίρνει αποφάσεις για το ποια βήματα θα ακολουθήσει και διαθέτει κριτήρια ώστε να επανασχεδιάζει δράσεις αποκατάστασης όταν η προσπάθεια αποδειχθεί ανεπιτυχής. <br/>Αναφέρθηκε ότι το βιβλίο θα εστιάζει στην αποκατάσταση χερσαίων σχηματισμών, ακρογωνιαίος λίθος των οποίων είναι το έδαφος. Γιαυτό η παρουσίαση των δομικών στοιχείων του εδάφους (βιοτικών και αβιοτικών) καθώς και η μεταξύ τους αλληλεπίδραση κρίνεται απαραίτητη. Άλλωστε, τα εγχειρήματα αποκατάστασης αποβλέπουν στη διαχείριση αυτών των αλληλεπιδράσεων με στόχο τη δημιουργία ενός λειτουργικού συστήματος.<br/>Το προτεινόμενο βιβλίο θα χωρίζεται σε τρεις ενότητες. Η πρώτη θα εστιάζει στη περιγραφή των α-<br/>βιοτικών και βιοτικών στοιχείων του εδαφικού συστήματος και στις διεργασίες που παράγουν οι μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις. Η δεύτερη ενότητα θα αναφέρεται στη θεωρία της οικολογίας της αποκατάστασης και στο πως έννοιες από το πεδίο της οικολογίας των βιοκοινοτήτων, όπως διαδοχή, διαταραχή, μεταπληθυσμός, διασπορά, απόθεμα ειδών κλπ. βρίσκουν την εφαρμογής τους εντός των<br/>προγραμμάτων αποκατάστασης. Η Τρίτη, τέλος, ενότητα θα περιγράφει τεχνικές<br/>αποκατάστασης ανάλογα με το υπό ανάταξη σύστημα.