Επικοινωνία στη μουσική-θεραπεία-παιδεία

Abstract

Στην σχέση δασκάλου μαθητή η ποιότητα επικοινωνίας κατέχει μια ιδιαίτερα σημαντική θέση. Στους μαθητές μουσικής συχνά παρατηρείται ένα φαινόμενο «ψυχοσωματικής αντιγραφής» του δασκάλου: η γλώσσα του σώματος, η στάση, η συναισθηματική έκφραση, η γνωστική κατανόηση και γενικότερα η όλη μουσική εκτέλεση του μαθητή μοιάζει με μια «επανεκτύπωση» καλής ή/και κακής ποιότητας του τρόπου που παίζει ο δάσκαλος, καθώς και της γενικότερης σχέσης του με τη μουσική και το όργανό του. Πιθανότατα αυτό συμβαίνει διότι υπάρχει περιορισμένη εκπαίδευση σε θέματα επικοινωνίας στη μουσική παιδαγωγική με αποτέλεσμα ο δάσκαλος να λειτουργεί στο μάθημα σε μιμητική βάση έχοντας ως σημείο αφόρμησης προσωπικές εμπειρίες, συχνά παραγνωρίζοντας τη μοναδικότητα του κάθε μαθητή. Έτσι προκύπτουν ερωτήματα όπως: Ποιός είναι ο μαθητής; Ποια η αλήθεια του;Πως μπορεί να προχωρήσει σε προσωπική ανάπτυξη;<br/>Για τους λόγους αυτούς δημιουργήθηκε μια νέα προσέγγιση Co.M.P.A.S.S: Communication Music Processes Awareness Strategies and Solutions (Psaltopoulou, Zafranas, Kaminis, 2014). Αποτελεί καινοτόμο προσέγγιση, η οποία αναδύθηκε μέσα από σχετική ποιοτική έρευνα, όπου επιχειρείται μεταφορά από ψυχαναλυτικό πλαίσιο σε διδακτικό. Το ψυχαναλυτικό υλικό αφορά στα τέσσερα είδη λόγου κατά Jacques Lacan. Βασικός στόχος της μελέτης ήταν η διερεύνηση και κατηγοριοποίηση στα είδη λεκτικής και μη-λεκτικής επικοινωνίας που χρησιμοποιούνται στην διαδραστική σχέση δασκάλου-μαθητή στο μάθημα πιάνου. Περαιτέρω, διερευνήθηκε η συμβολή της συνειδητότητας της ποιότητας του επικοινωνιακού λόγου στη γνωστική, συναισθηματική και γενικότερη ανάπτυξη της σχέσης του μαθητή με το δάσκαλο, τη μουσική και το όργανο. <br/>Πρόκειται για πρωτοποριακή τομή διεπιστημονικής διασύνδεσης μουσικής παιδαγωγικής, επικοινωνίας, μουσικοθεραπείας και ψυχανάλυσης με ευρύ πεδίο άμεσων εφαρμογών και διεθνούς αναγνώρισης.