Ιστορία και θεωρία των λογοτεχνικών γενών και ειδών

Abstract

Το προτεινόμενο διδακτικό εγχειρίδιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κύριο ή / και ως επικουρικό σύγγραμμα από προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές ανθρωπιστικών επιστημών που διδάσκονται ξένη ή ελληνική λογοτεχνία, συγκριτική φιλολογία και θεατρολογία. Έχει ως αντικείμενο την κριτική παρουσίαση των γενών και των ειδών που εμφανίστηκαν, καθιερώθηκαν και κωδικοποιήθηκαν στην ιστορία της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας αλλά και της θεωρίας περί αυτών μέσω της κριτικής επισκόπησης σημαντικών ποιητικών που έδρασαν ανά τους αιώνες και διαμόρφωσαν την αισθητική, την πρόσληψη και την παραγωγή της λογοτεχνίας. <br/><br/>Εκκινώντας από την αποδοχή ότι «το γένος είναι η δομή της οποίας παραλλαγές είναι τα έργα» θα προσεγγίσουμε τις κατηγορίες και υποκατηγορίες της λογοτεχνικής παραγωγής με δύο τρόπους: α) από ιστορικής άποψης, ακολουθώντας εκ του σύνεγγυς την εμφάνιση, επιβίωση ή εξαφάνισή τους στις διάφορες εποχές δημιουργίας τους (άξονας διαχρονίας) και β) από θεωρητικής άποψης διερευνώντας και παρουσιάζοντας τα χαρακτηριστικά εκείνα γνωρίσματα που μας επιτρέπουν την κατηγοριοποίηση των έργων σε συγκεκριμένα γένη και είδη (άξονας συγχρονίας). Για παράδειγμα, θα παρουσιάσουμε τόσο τα δομικά στοιχεία που διέπουν το είδος του μυθιστορήματος όσο και τις μεταβολές του ανά τους αιώνες. <br/><br/>Θα συνδέσουμε τη θεωρία με την πράξη μέσω παραδειγμάτων και πρακτικών εφαρμογών και γι’ αυτό τα κεφάλαια θα αποτελούνται από δύο μέρη: α) το πρώτο και μεγαλύτερο θα αναλύει τη σύγχρονη λογοτεχνική παραγωγή παρουσιάζοντας τα κυρίαρχα ή νεόκοπα είδη, ενώ παράλληλα θα εξετάζει τις «δράσεις» ή «αντιδράσεις» της θεωρίας και β) το δεύτερο μέρος θα απαρτίζεται από μικρά αποσπάσματα θεωρητικών κειμένων και σύντομο σχολιασμό τους (με στόχο την εξοικείωση των φοιτητών στην κριτική σκέψη) και από σύντομα αποσπάσματα κειμένων της νεοελληνικής και ευρωπαϊκής λογοτεχνίας άμεσα συνυφασμένων με τα γένη/είδη που έχουν σκιαγραφηθεί στο αντίστοιχο κεφάλαιο.