Το Αγροτικό Ζήτημα ΙΙ- Η Μεγάλη Γαιοκτησία: Η περίπτωση των τσιφλικιών στη Θεσσαλία, 1881-1923

Abstract

Όπως αναλύεται στο κεφάλαιο αυτό, η εσπευσμένη μεταβίβαση μεγάλων εκτάσεων γης σε μεγάλους Έλληνες χρηματιστές και εμπόρους της διασποράς στις παραμονές της προσάρτησης της Θεσσαλίας (1881) είχε δραματικές συνέπειες για τους καλλιεργητές, που σταδιακά μετατράπηκαν σε απλούς αγρομισθωτές. Καταγράφεται επίσης η “αξιοθρήνητη αδράνεια” η κυβέρνηση Τρικούπη, που μετέβαλλε ολοσχερώς την πάγια γεωργική πολιτική του ελληνικού κράτους, προκειμένου να προστατεύσει την μεγάλη έγγειο ιδιοκτησία των τσιφλικιών και οδήγησε στη σύγκρουση τσιφλικούχων-κολίγων, που συγκλόνισε την κοινωνική ζωή της χώρας στην περίοδο 1881-1923. Περιγράφεται τέλος η μετεξέλιξη και η σταδιακή ωρίμανση του αγροτικού κινήματος που, από απλή αγροτική διαμαρτυρία και αντίσταση κατά των εξώσεων στη δεκαετία του 1880, μετατρέπεται σε κίνημα πανθεσσαλικού χαρακτήρα με πλατιά κοινωνική βάση και με κεντρικό αίτημα τη διανομή της γης στους καλλιεργητές της στις παραμονές του 1910.